Το δίλημμα του τελικού -ν

Συχνά ερχόμαστε αντιμέτωποι με το δίλημμα του τελικού - ν: "χρειάζεται εδώ ή όχι;","διατηρείται άραγε το -ν πριν το κ;" Το τελικό αυτό - ν κατέχει τη δική του σημαντική θέση στην ιστορία της ελληνικής γλώσσας και σήμερα ακόμη πολλοί είναι οι επικριτές του και πολλοί οι οπαδοί του. Εμείς δεν έχουμε παρά να θυμηθούμε και να συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε τον απλό κανόνα της γραμματικής.
Το Τελικό –ν σε μερικές λέξεις άλλοτε διατηρείται κι άλλοτε χάνεται. Ποιες είναι αυτές οι λέξεις;

• Το άρθρο τον/την
• Η προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτήν/αυτόν, την/τον
• Τα μόρια δεν και μην

Πότε αυτές διατηρούν το τελικό –ν; Όταν ή ακόλουθη λέξη αρχίζει:
• Από φωνήεν
• Από τα σύμφωνα κ, π, τ
• Από τα δίψηφα μπ, ντ, γκ
• Από τα διπλά ξ, ψ π.χ. τον κύριο, την ξέρω, δεν ψάχνω, την μπότα

Πότε χάνουν το τελικό –ν;
Όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από τα υπόλοιπα σύμφωνα (β, γ, δ, ζ, θ, ,λ, μ, ν, ρ, σ, φ, χ, )
π.χ. τη δασκάλα,δε θυμάμαι, μη φύγεις

ΣΗΜΕΙΩΣΗ:

1. Στον γραπτό λόγο το τελικό –ν διατηρείται πάντα στο αρσενικό γένος του οριστικού (τον) και αόριστου άρθρου (έναν) για να αποφεύγεται η σύγχυση με τα αντίστοιχα ουδετέτοθ γένους (το, ένα). π.χ. τον νέο (άντρα) αλλά το νέο (είδηση) έναν νέο (άντρα) αλλά ένα νέο (είδηση)
2. Το τελικό –ν διατηρείται πάντα:
• στο άρθρο των
• στην προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου (αυτόν, τον)
• στο τροπικό επίρρημα σαν π.χ. των φίλων μου, φώναξέ τον, σαν θάλασσα